Open Ruimteproject Moervaartvallei

Het projectgebied beslaat in totaal bijna 3.000 hectare en omvat een groot, laag gelegen en open landschap tussen Gent en Stekene en wordt grofweg begrensd door de Moervaart en de Zuidlede. De grenzen van het projectgebied werden bewust niet hard vastgelegd om bij de visievorming rekening te kunnen houden met wat rond het projectgebied ligt. Er wordt gedacht in termen van ruimtelijk samenhangende gehelen, zoals natuurverbindingen en waterhuishouding, maar ook recreatieve netwerken. Ook valt niet uit te sluiten dat later, indien gemeenten of middenveldorganisaties daar vragende partij voor zijn, en er daarover consensus is, het projectgebied wordt uitgebreid.

Met een strategisch project voor de Moervaartvallei slaan de lokale natuur- en landbouworganisaties samen met de provincie Oost-Vlaanderen, de Gentse haven, de Vlaamse overheid en (in eerste instantie) de gemeenten Gent, Moerbeke en Wachtebeke de handen in elkaar om de vele kwaliteiten van dit gave, open landschap, met weidse gezichten en met bomenrijen te versterken. Een mooie Moervaartvallei is ook een extra troef voor de bewoners en de horeca uit buurdorpen, maar ook voor het verstedelijkte Gent, dat op fietsafstand ligt. Het strategisch project wil die ambitie waar maken.

De projectpartners willen via dit strategisch project werk maken van:

1) Een actieplan om de doelstellingen op het terrein waar te maken. 
2) Het verbreden van de bereikte consensus naar een ruimer perspectief, ook voor invalshoeken erfgoed, landschap, recreatie, toerisme en water, door de opmaak van een geïntegreerde visie. 
3) Het versterken van het draagvlak, door in te zetten op streekontwikkeling en streekidentiteit.
4) De ondersteuning van het proces naar het gewestelijk RUP Moervaartvallei, inzake inhoud en draagvlak, om daarmee ook rechtszekerheid voor landbouw en natuur te bereiken. 
5) De opbouw van een werkzame projectstructuur waarin lokale en hogere overheden, middenveldorganisaties en particuliere initiatiefnemers intens samenwerken. 
6) De uitwerking van een actieprogramma voor opwaardering, identiteitsbevordering en toeristische promotie van de Moervaartvallei, met een aantal eerste quick wins op het terrein. 
7) De uitwerking van een strategie om de Moervaartdepressie meer klimaatbestendig te maken. Onder meer het voorbereiden van de Moervaartdepressie op periodes van hevige regenval, zoals in juni 2016, is hierbij van belang.
8) De ontwikkeling van een methodiek om tot grondenruil te komen tussen natuur en landbouw.

Op 13 juli 2018 stelde de Vlaamse Regering het Gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Moervaartvallei fase 1 vast, met als doel duidelijkheid en rechtszekerheid te bieden aan zowel de professionele landbouw als aan de natuurontwikkeling in het gebied. Het GRUP 'Moervaartvallei fase 1' omvat het deel van de Moervaart- en Zuidledevallei op grondgebied Gent, Lochristi, Wachtebeke en Moerbeke met uitsluiting van het als ontginningsgebied bestemde gebied ten zuiden van de kern van Moerbeke.

Naar aanleiding van het openbaar onderzoek in het kader van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) Moervaartvallei fase 1 werd een nieuwsbrief opgesteld voor de bewoners in en rond de Moervaartvallei. De nieuwsbrief gaf een korte schets van het doorlopen traject met het gewestelijk RUP, het landinrichtingsproject en het strategisch project, en stelde de partners voor. Vervolgens werden op 3 en 10 oktober 2017 vanuit het strategisch project infomarkten georganiseerd in Wachtebeke en in Moerbeke, waarbij de grote lijnen van het project aan de bezoekers werden gepresenteerd en waar de plannen van het GRUP ter inkijk lagen.

Parallel aan de opmaak van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan werd door de Vlaamse Landmaatschappij gestart met de voorbereiding van het landinrichtingsproject 'Moervaartvallei'. Het landinrichtingsproject moet onder meer het operationeel kader bieden voor een integrale inrichting van de natuur- en landbouwgebieden, gekoppeld aan doelstellingen rond water en toerisme en recreatie.

Bij de inrichting van de Moervaartvallei engageren de partners (de overheid, de landbouwsector en de natuurverenigingen) zich om tot een werkbare regeling te komen voor feitelijke realisaties op het terrein. Dit engagement wordt vastgelegd in een raamovereenkomst. De ontwerpversie van de raamovereenkomst werd op 7 februari 2018 door de leden van de stuurgroep goedgekeurd en op de Starthappening Moervaartvallei op 25 mei 2018, vond de plechtige ondertekening plaats. Voor het grote publiek werd een feest georganiseerd in het provinciaal domein Puyenbroeck te Wachtebeke, met onder andere een boerenmarkt, pop-uplezingen, kinderanimatie en natuurwandelingen.

Het strategisch project is eveneens betrokken bij gerelateerde projecten. Zo wordt er meegewerkt aan het project ‘Toeristische productontwikkeling in het Waasland’, het project Boerenmarkt Wachtebeke, het ESF-project ' Versterkt streekbeleid' en Geopark Scheldedelta.

Het project blikt tevens vooruit naar de toekomst. De toekomstvisie voor het Openruimtegebied Moervaartvallei zal verder uitgewerkt worden, waarin wordt aangegeven hoe via het Strategisch Project zal omgegaan worden met natuurinrichting, recreatie, toerisme, erfgoed, landschap, klimaat, en streekidentiteit, welke prioriteiten gesteld zullen worden en hoe er zal samengewerkt worden met verschillende partijen. Eén van de resultaten hiervan zal de voorbereiding zijn van het gewestelijk RUP Moervaartvallei fase 2. Tenslotte staat ook een “upgrading” van de communicatie gepland. In de eerste plaats moet er gewerkt worden naar een grotere bekendheid en herkenbaarheid van het project, met als doel een breder en actief draagvlak te creëren. Op de planning staat onder meer het starten met de verspreiding van nieuws en info via social media (Facebook) en het vernieuwen van de nieuwsbrief en de bestaande website.